Please don’t tell me your passion. SHOW ME!

Het grootste taboe van onze tijd is misschien wel passie. Als een springvloed bij volle maan komt het op en overspoelt het de vruchtbare akker van de werkende mens, die zich natuurlijk het duidelijkst laat waarnemen op Linkedin. In toenemende mate wordt in posts en interviews gemeld dat er sprake is van iemand die met héél veel passie aan product of dienst of voorziening x werkt. Ik ben geneigd die mensen op hun woord te geloven, want zo zit ik in elkaar: ik leef naar de tekst die Robert Palmer lang geleden zong: ‘It takes every kinda people.’

Maar mijn eigen lichtgelovigheid is geen excuus. Want elke keer dat er onderzoek worden gedaan naar de werkende bevolking en diens ‘state of mind’, komt daar keihard in naar boven drijven dat de riante meerderheid het werk doet zonder passie. Het is een baan en daar is niets aan te doen. Mensen die van hun passie hun werk hebben gemaakt of in hun werk hun passie hebben gevonden, zijn riant in de minderheid en mogen zich dus gelukkig prijzen.

Waarom roept iedereen “passie!”?

Maar waarom dan toch de hele tijd dat bijna hysterische geroep van dat woord passie? Laten we eens kijken. Van Dale, nog altijd de enige bron voor dit doel die niet ter discussie staat, geeft aan dat het om het lijden in christelijke zin gaat, het kan een oratorium zijn, een heftige aandoening c.q. hartstochtelijkheid, een onweerstaanbare drang waaraan men moet voldoen, zinnelijke liefde of het object van die zinnelijke liefde. Al met al is dat nogal wat, en behoorlijk hoogdravend, maar echt houvast biedt het ook niet.

Passie is groepsdruk

Het geheim van de opmars van passie moet volgens mij worden gezocht in de groepsdruk die door onder meer Linkedin veel groter is geworden. Wat eerst een stil wateroppervlak was, is nu een woeste zee geworden waarin iedereen zichzelf continu aan het verkopen is. Waar mensen vroeger tussen twee sollicitaties in gewoon hun werk deden, de een beter dan de ander, sloven ze zich nu onafgebroken uit op Linkedin. All selling, all the time. Iedereen wil toch vooral laten zien dat zij of hij passie heeft.
Hadden mensen vroeger dan geen passie voor hun werk, of meer of minder? Welnee. Alleen werd het woord niet gebruikt. Er was een ander woord, en dat was toewijding. Je had meer of minder toewijding en dat was het verschil tussen iemand die superwerk verrichtte en iemand die ‘gewoon zijn werk’ deed. In een winkel is een vriendelijke bediende iemand die echt toegewijd is aan haar of zijn werk, en dat merk je. Zo iemand had passie voor haar of zijn werk, het werd alleen niet zo benoemd.

We zullen het weten!

Maar goed, ouderwets woord, weg ermee, want iemand is ooit begonnen met ‘passie’. En nu zullen we het weten ook: het gedram over passie zwelt aan als een vals koor in een galmende concertzaal en ik vrees dat het nog veel erger wordt. Het volstaat niet om passie te voelen voor je werk. Het moet luidkeels verkondigd worden. Want mensen met passie zijn succesvoller. Was dat niet John de Manager van Cup-a-Sup voor wie ‘succes een keuze’ was? Vind je passie en je wordt een succes! Nu is het natuurlijk zo dat succesvolle mensen vaak één ding voor hebben op minder succesvollen: ze houden van wat ze doen. Een concertpianist die vijftien jaar dag in dag uit moet studeren voor hij in het Concertgebouw kan optreden, moet heel erg veel uithoudingsvermogen hebben en dat gaat bijna niet zonder passie. Het is dus geen volstrekte onzin, maar dat is ook niet mijn point; die komt nu.

89 procent van de mensen heeft gewoon geen passie voor het werk

Ik zit zelf al vanaf mijn jongensdagen met liefde te schrijven en dingen te bedenken, heerlijk, maar dat woord gebruik ik liever niet. Want ik heb mededogen met de 89 procent (bron: Michael Pilarczyk, https://www.linkedin.com/pulse/iemand-bevlogen-weet-je-al-binnen-tien-seconden-maaike-westerbeek/) van de mensen die géén passie voor hun werk voelen. Voor wie het gewoon werk is. Ja, ze werken ook bij jou in het bedrijf. En dat is geen schande. Maar ik heb mededogen omdat het niet hebben van passie een taboe aan het worden is. Er is iets niet goed bij jou als je geen passie voelt. Elke sollicitant en elke medewerker zal zich op gesprek uitsloven om te benadrukken dat ‘hier werken echt mijn droom is’ enzovoort. Als dat bij 89 procent van de mensen niet waar is, dan is dat nogal pijnlijk. Zij zijn aan het luchtfietsen.
We kunnen niet anders dan achterdochtig zijn als iemand zegt dat hij heel veel passie heeft voor dit of dat. Onze enige reactie moet zijn:

“Je moet het niet zeggen. Laat het me zien.”

Het woord ‘passie’ gebruiken, is gewoon een vorm van luiheid.

Martin Vesseur

Oorspronkelijk gepubliceerd op Linkedin.